Cuộc chiến cho những con mọt sách am hiểu công nghệ đã diễn ra, với việc Amazon, Barnes & Noble, và Sony cạnh tranh để bán thiết bị đọc sách điện tử (e-book reader, hay ngắn gọn là e-reader). Và khi mọi đấu thủ đều nỗ lực để dành giật vị thế trong ngành công nghiệp xuất bản điện tử, thì những tháng gần đây đã thấy những cuộc đua giảm giá, những thiết bị mới xuất hiện, và cả những kẻ bại trận.

Cuộc cạnh tranh đã được đẩy mạnh trong tháng Sáu khi một cuộc chiến về giá đã nổ ra. Đầu tiên là Barnes & Noble giảm 60 USD với máy Nook, xuống còn 199 USD; công ty cũng đồng thời bán phiên bản Nook chỉ kết nối Wi-Fi (không có 3G) với giá 149 USD. Chỉ vài giờ sau đó, Amazon giảm ngay 70 USD cho mỗi chiếc Kindle, xuống còn 189 USD. Mười ngày sau, Sony cũng giảm 30 USD cho mỗi sản phẩm trong bộ ba e-reader của hãng, đưa phiên bản 3G đắt nhất xuống còn 229 USD.

Điều gì đã khiến giá e-reader giảm đồng loạt? Không khó để trả lời. Sự xuất hiện của máy tính bảng Apple iPad đã khiến các nhà sản xuất e-reader phải “e dè khiếp sợ”. Các nhà sản xuất e-reader có vẻ đã chịu lép vế hoàn toàn trong cuộc cạnh tranh trước đối thủ sáng giá này. Plastic Logic đã hạ giá bán đổ bán tháo e-reader QUE, và nói rằng sẽ tập trung vào phiên bản ProReader thế hệ tiếp theo. Samsung buộc phải trì hoãn việc ra mắt e-reader vô thời hạn.

Có vẻ như e-reader đang ở vào thời điểm có tính quyết định. Amazon và các công ty khác phải làm sao lấp đầy khoảng trống, với các sản phẩm chuyên dụng của họ, mà các thiết bị đa năng có thể hiển thị sách điện tử, như smartphone, máy tính bảng và netbook để lại. Các nhà sản xuất e-reader đều muốn chắc chắn rằng sản phẩm của họ sẽ trở thành tiêu chuẩn cho việc đọc sách điện tử. Hơn nữa, bán sách điện tử đem đến lợi nhuận không nhỏ. Việc bán thiết bị e-reader kéo theo các gian hàng sách điện tử hiện giờ quan trọng hơn bao giờ hết.

Hãng nghiên cứu thị trường Yankee Group dự báo 6 triệu e-reader sẽ được tiêu thụ trong năm 2010; và doanh số được dự kiến sẽ tăng lên 19,2 triệu vào năm 2013. Theo các chuyên gia, doanh số e-book cũng tăng trưởng tương ứng theo hình vòng cung.

E-book hiện chiếm một phần nhỏ trong doanh số xuất bản tổng thể, nhưng thị phần sẽ ngày càng tăng: Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ nói rằng mặc dù doanh số e-book chỉ đạt 29,3 triệu USD trong tháng 5/2010, nhưng đã tăng 163% so với tháng trước và nếu so với 2009 thì đã tăng 207%.

Amazon cho biết 80% người mua sách đọc với Kindle của mình là chủ nhân của một chiếc Kindle; 20% còn lại đang sử dụng một trong các ứng dụng của Amazon cho Android, BlackBerry, iPad, iPhone, Mac, hay PC.

Chuyên dụng “đấu” với đa năng

 Mối đe dọa số một đối với e-reader là chiếc MTB iPad có giá 499 USD đang được hâm mộ của Apple. Cùng với các MTB Android đang nổi lên, áp lực lại càng nhiều hơn với e-reader chuyên dụng, loại thiết bị thường chỉ có một màn hình đơn sắc E Ink thay vì là màn hình màu LCD như của các MTB.

Amazon vừa hâm nóng lại cuộc chiến khi nâng cấp phần mềm của mình với các trò chơi chữ đơn giản và thậm chí cung cấp giao diện lập trình ứng dụng API để các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng cho Kindle. Vào cuối tháng 7/2010, Amazon công bố e-reader thế hệ thứ ba của mình, vẫn với tên gọi đơn giản Kindle. Màn hình hiển thị đã được cải tiến cho phép chuyển trang nhanh hơn và vẻ ngoài được thiết kế lại hoàn toàn. Trong khi phiên bản hỗ trợ cả 3G và Wi-Fi có giá 189 USD, phiên bản chỉ có Wi-Fi lại có giá hết sức phải chăng, chỉ 139 USD.

Dù gì đi nữa thì e-reader vẫn có những thế mạnh riêng của một thiết bị chuyên dụng. Thứ nhất, e-reader với hai màu đen - trắng cung cấp một môi trường tốt hơn cho việc đọc sách so với màn hình màu LCD của các MTB. Thứ hai, trong khi thời lượng pin của Apple iPad là 10 giờ, thì Kindle mới của Amazon kéo đến ba tuần với kết nối 3G. Và màn hình E Ink của e-reader có thể xem được dưới ánh sáng chói chang của mặt trời, điều đó là “bất khả thi” với màn hình LCD của iPad.

Mặc dù Amazon chưa bao giờ có được thị phần đáng kể về phần cứng, công ty cho biết mùa hè này doanh số bán e-book của mình đã tăng nhanh hơn doanh số bán sách in 80%. Công ty cũng tuyên bố đã chiếm 70% - 80% thị trường e-book (tham khảo từ cách tính những số liệu liên quan, lấy ví dụ, tác giả James Patterson đã bán 1,14 triệu e-book, trong đó 867.881 sách là cho Kindle).

Trong khi đó, Barnes & Noble tuyên bố con số 20%, và Apple cho biết đã giành được 22% thị trường e-book. Mặc dù những con số này không cộng dồn lại được (nếu cộng tất cả lại chắc chắn sẽ vượt xa con số 100%!), chúng cho thấy tất cả đối thủ ở sân chơi này ít quan tâm tới phần cứng mà tập trung vào bán e-book nhiều hơn.

Cuộc chiến chưa dừng lại

Amazon có thể đã củng cố vai trò tiên phong của mình trong lĩnh vực các thiết bị chuyên dùng màn hình E Ink (Kindle mới nhất được bán ra trong vòng một tuần cho các đơn hàng đặt trước), nhưng công ty vẫn phải đối mặt với những thách thức từ Barnes & Noble, Sony, và các MTB như iPad của Apple hiện tại và tới đây còn có các MTB Android của Archos, Dell, Samsung, Velocity Micro, Verizon, và nhiều công ty khác.

 Điều rõ ràng là vào thời điểm này Kindle mới của Amazon sẽ gây áp lực lên nhóm các thương hiệu e-reader nhỏ (có cả tá nhãn hiệu xuất phát từ những tên tuổi ít đuợc biết đến như Aluratek, Bookeen, Kobo…) để đáp lại tình trạng hạ giá. Nhưng dường như không có công ty nào trong số này dám giảm hết mức biên độ lợi nhuận của họ, các nhà sản xuất e-reader nhỏ hơn khó có thể thích ứng với giá linh hoạt của Amazon và Barnes & Noble.

Ngày càng xuất hiện nhiều đối thủ e-reader. Cuối năm nay Sharp sẽ giới thiệu một thiết bị đọc e-book với một định dạng tập tin xuất bản điện tử độc quyền mới của mình. Sharp cho biết thiết bị sẽ có mặt tại Nhật Bản trước, sau đó, Sharp và đối tác Verizon Wireless sẽ đưa vào thị trường Mỹ.

Sự xuất hiện của Kindle Wi-Fi giá 139 USD đặt ra câu hỏi then chốt: Liệu các e-reader giá rẻ của các tên tuổi nhỏ vẫn sẽ tồn tại? Câu trả lời ngắn gọn là không. Sản phẩm của các thương hiệu nhỏ thiếu sức cạnh tranh: phần cứng của họ (như trường hợp Kobo giá 139 USD) thiếu trang nhã và khó sử dụng, chúng không có kết nối Wi-Fi hay 3G, và kiếm sách đọc với chúng khó hơn là với các thiết bị Amazon, Barnes & Noble, và Sony. Các thương hiệu lớn này đều có sẵn quầy sách phong phú, tha hồ lựa chọn.

Kindle thế hệ thứ ba đã đem lại sắc thái mới cho thị trường e-reader. Đề cập đến các tính năng của nó, phát ngôn viên của một nhà cung cấp e-reader tiềm năng đã phải thốt lên: "Ở mức giá đó, ai có thể cạnh tranh nổi?".

Theo PCWorldVN