Ẩn bên trong máy tính của Ashley Hayes-Beaty có một file nhỏ giúp thu thập dữ liệu cá nhân về cô. File này là mã phần mềm xác nhận cô là phụ nữ 26 tuổi sinh sống ở Nashville, bang Tennessee của Mỹ. Mã phần mềm này biết các bộ phim yêu thích của cô như “10 điều em ghét anh”, “50 ngày hẹn hò đầu tiên” hay “Công chúa - cô dâu”. Nó còn biết cô thích cả bộ phim truyền hình “Sex and the City”. Nó cũng biết cô thường xem các trang tin tức giải trí và thích tham gia các trò giải câu đố trên mạng.

“Tôi nghĩ những thông tin đó là bí mật cá nhân nhưng không ngờ thực tế lại không phải vậy”, Ashley Hayes-Beaty nói khi được biết những thông tin từ phần mềm ẩn bên trong máy tính của cô tiết lộ. “Kỳ lạ là các thông tin đó rất chính xác”.

Ashley Hayes-Beaty bị theo dõi bởi Lotame Solutions, công ty sử dụng một phần mềm tinh vi gọi là “beacon” để ghi lại thông tin người dùng Internet đưa lên website như những bình luận về các bộ phim hay những sở thích của họ. Lotame đóng gói các dữ liệu đó thành các bộ dữ liệu về cá nhân và bán chúng cho các công ty muốn tìm kiếm khách hàng. Theo Eric Porres, Giám đốc tiếp thị của Lotame, các dữ liệu về người dùng Internet thu thập được sẽ được phân chia thành các bộ dữ liệu khác nhau để bán trên các sàn giao dịch dữ liệu với giá khoảng 0,1 xu Mỹ (khoảng 20 đồng) mỗi bộ.

Theo điều tra của Wall Street Journal, theo dõi người dùng trên mạng đang là một trong những ngành kinh doanh phát triển nhanh nhất. Điều tra này phát hiện thấy 50 website hàng đầu của Mỹ cài đặt trung bình 64 phần mềm theo dõi người dùng mà không có bất kỳ cảnh báo nào, trong đó có một số website cài đặt tới vài trăm phần mềm theo dõi.

Công nghệ theo dõi người dùng web cũng ngày càng tinh vi hơn. Trước đây, việc theo dõi người dùng web chủ yếu dựa vào các “cookie” – file ghi lại các website người dùng truy cập. Nhưng hiện nay, các công cụ mới như “beacon” có thể theo dõi những gì người dùng web làm trong thời gian thực. Thậm chí, một số công cụ theo dõi còn tự động thâm nhập trở lại vào máy tính sau khi bị người dùng xóa.

Các công nghệ theo dõi người dùng web đang làm thay đổi ngành kinh tế mạng. Người quảng cáo không chỉ đơn thuần mua quảng cáo trên các website như trước mà sẵn lòng trả tiền để tiếp cận người dùng trên mạng. Ví dụ, các dữ liệu về thói quen xem phim của Hayes-Beaty sẽ được bán cho các công ty quảng cáo trên sàn mua bán dữ liệu BlueKai. Theo điều tra của Wall Street Journal, có tới hơn 100 trung gian - là các công ty theo dõi, người bán dữ liệu cho tới các mạng quảng cáo - cạnh tranh nhau để cung cấp dữ liệu về hành vi và những mối quan tâm của người dùng trên mạng cho các công ty quảng cáo.

Thông tin mà các công ty này thu thập đều được giấu tên, được định danh bằng con số gán theo máy tính chứ không phải tên người dùng. Các công ty theo dõi người dùng web cho rằng các dữ liệu này vô hại với người dùng và chỉ nhằm mục đích tăng hiệu quả quảng cáo. Thậm chí một số công ty như Lotame còn cho phép những người dùng không muốn bị theo dõi có thể tự xóa dữ liệu trên hệ thống của công ty này. Luật pháp Mỹ hiện cho phép sử dụng các công cụ theo dõi web như cookie nhưng chưa có quy định về những công nghệ theo dõi phức tạp hơn như “beacon” – phần mềm ẩn trên các website lưu lại vị trí và các hoạt động của người dùng trên mạng Internet.

Hoạt động theo dõi người dùng Internet đang phát triển bùng nổ. Theo điều tra của Wall Street Journal, ở Mỹ hiện có hơn 130 công ty tham gia hoạt động theo dõi người dùng web. Ccác nhà nghiên cứu của AT&T và Viện công nghệ Worcester năm ngoái phát hiện thấy công nghệ theo dõi có trong 80% trong số 1.000 website hàng đầu, tăng so với tỷ lệ 40% vào năm 2005.

Theo ICTNews