“Nỗi kinh hoàng” mang tên Google

Sự đáng sợ của Google nằm ở chỗ, nó tham lam chiếm tới 72% thị phần tìm kiếm tại thị trường Mỹ ở thời điểm tháng 2/2009 (báo cáo của công ty chuyên theo dõi và đo lường hoạt động website trên toàn thế giới - Hitwise). Tất cả các cỗ máy tìm kiếm khác cộng lại trong đó bao gồm Microsoft, Yahoo!, Ask.com cũng chỉ chiếm một thị phần khiêm tốn chưa bằng một nửa thị phần của Google.

Ở Bỉ, theo tổ chức comScore, Google chiếm một thị phần kinh hoàng lên tới 96% vào thời điểm tháng 3/2009. Ở Pháp, nó cũng chiếm một thị phần tuyệt đối với 91.23% trong cùng thời điểm, theo báo cáo của Viện Nghiên cứu AT Internet Institute. Ở Australia, con số này là 90%. Bức tranh ảm đạm này diễn ra tại hầu khắp các quốc gia trên thế giới, với hầu hết thị phần đều ở mức trên 80%. Dưới đây là bảng thị phần của Google tại một số quốc gia trên thế giới.

Bảng 1. Thị phần của Google tại các quốc gia theo báo cáo của nhiều tổ chức.

Nhìn vào các số liệu trên đây, dễ thấy Google đáng sợ đến như thế nào dưới con mắt của các đối thủ cạnh tranh như Microsoft hay Yahoo. Tuy nhiên, Google không chỉ là cái gai trong mắt của các công ty tìm kiếm. Sự lớn mạnh của nó còn ngày càng hiện rõ là mối đe dọa cho các công ty trên toàn thế giới, những công ty ngày càng phụ thuộc vào Google để đến được với người tiêu dùng trên toàn thế giới. Các nhà lãnh đạo và quản lý của các công ty này có lẽ trong lúc nằm mơ cũng còn thấy ác mộng là một ngày nào đó vị trí website của mình bỗng chìm lỉm tận đâu đó trong số hàng triệu kết quả hiện lên trên trang Google. Những thuật ngữ như SEO (Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm) hay online Advertising (Quảng cáo trưc tuyến) giờ đây đã trở nên quen thuộc, ngay cả với một đất nước còn chưa phát triển thương mại điện tử như Việt Nam chúng ta.

Trong bối cảnh đó, có lẽ lời cảnh báo mà cũng là than vãn của Giám đốc điều hành Yahoo7! (Yahoo! Australia) cũng rất hữu lý: “Cần có sự trao đổi trong ngành tìm kiếm và chính phủ về vai trò của Google trên thị trường và ý nghĩa của nó đối với các doanh nghiệp và người tiêu dùng hiện tại và trong tương lai”.

Niềm hy vọng mong manh

Hàng chục năm nay, các chuyên gia trên khắp thế giới vẫn tìm cách lí giải nguyên nhân khiến Google trở thành một công ty lớn mạnh đến như vậy. Họ đã phân tích Google từ trong ra ngoài, tìm cách xác định đâu là gót chân Asin để khai thác. Thậm chí có cả một quyển sách mang tên Google Hack: 100 Industrial Strengths: Tips and Tools (Tạm dịch: Đốn ngã Google: 100 Điểm mạnh trong ngành tìm kiếm: Mẹo và Công cụ) của các tác giả Tara Calishain và Rael Dornfest. Các đại gia không thiếu tiền của như Microsoft và Yahoo! cũng không tiếc tiền của liên tục ra chiêu, nhưng tất cả nỗ lực của họ tuyệt vọng đến nỗi “quái vật” Google có vẻ như còn không thèm phản ứng.

Vậy là sẽ không có đối thủ nào có thể đánh ngã Google? Nó sẽ mãi mãi là con quái vật bất khả chiến bại trong ngành tìm kiếm? Hiện tại, đó là điều chắc chắn, nhất là khi mà con quái vật đó lại rất nhân đạo (khẩu hiệu của Google là Don’t be Evil – tạm dịch: “Đừng xấu xa”) liên tục cho người dùng được hưởng thụ các sản phẩm miễn phí và rất sáng tạo, trong đó Google Earth là một sản phẩm nổi tiếng. Người tiêu dùng sẽ chẳng dại gì mà bỏ những công cụ miễn phí để chạy theo những đối thủ khác của nó.

Tuy nhiên, nếu phân tích kỹ, ta sẽ thấy Google không phải là bất khả chiến bại. Nguyên nhân căn bản mang lại thành công cho Google ngày nay là sự khác biệt. Google được xây dựng nên bởi bốn bàn tay trắng của hai sinh viên. Chắc chắn là nó không thể cạnh tranh được với đại gia tìm kiếm lúc đó là Yahoo! Chỉ có duy nhất sự sáng tạo đã giúp họ thành công. Sự sáng tạo đó cũng không nhất thiết mang màu sắc công nghệ.

Một nghiên cứu so sánh giữa các công cụ tìm kiếm đã cho thấy các kết quả tìm kiếm được của Google và Bing, Yahoo! được đánh giá tương đương nhau, ít nhất là theo đánh giá người sử dụng. Như vậy, thành công của Google có lẽ không hẳn là nhờ sự vượt trội của công nghệ mà nó nằm ở một yếu tố khác. Đó là sự khác biệt thuần túy về marketing. Google đã giúp cho người sử dụng Internet một trải nghiệm hoàn toàn mới về tìm kiếm. Nó khiến cho việc tìm kiếm trở nên đơn giản hơn bằng cách thiết kế một giao diện vô cùng đơn giản, ngược hẳn lại với giao diện phức tạp, rối rắm mà Yahoo! lúc đó sử dụng. Tất nhiên, còn nhiều yếu tố khác đóng góp cho thành công của Google, tuy nhiên, sự khác biệt đơn giản đó chính là nguyên nhân cốt yếu nhất, theo Tara Calishain và Rael Dornfest.

Thành công nhờ khác biệt

Tạo ra sự khác biệt chính là bài học mà các đối thủ của Google giờ đây đã rút ra được và đang nỗ lực sử dụng để chống lại nó. Google có thể thống trị ở đâu đó trên thế giới, thế nhưng ở Trung Quốc, Google chỉ có thể cố gắng để tìm kiếm vị trí thứ hai, theo phân tích của tờ New York Times! Baidu mới là công cụ tìm kiếm thống trị ở Trung Quốc với 65,4% thị phần trong khi Google chiếm một con số khiêm tốn là 20,6%, theo The Red Herring.

Vậy phải chăng là do Baidu mạnh về tài chính hơn Google? Hay là nó mạnh về công nghệ hơn Google? Câu trả lời là không. Baidu chiếm vị trí độc tôn ở thị trường Trung Quốc bằng chính vũ khí của Google: Tạo ra sự khác biệt, một sự khác biệt căn bản. Baidu là công cụ tìm kiếm nội địa và nó rất hiểu nhu cầu và sở thích của người dùng địa phương. Tại thị trường Trung Quốc, theo Richard Ji, một nhà phân tích thuộc Morgan Stanley, thì có tới 70% người dùng Internet ở dưới độ tuổi 30, hầu hết trong số họ còn độc thân, lại là con một. Họ muốn được giải trí. Chính vì hiểu được điều đó, và rồi thỏa mãn nó mà Baidu có được thành công vang dội.

Tại một thị trường châu Á khác là Hàn Quốc, Google cũng đành phải nhường lại vị trí thống trị cho các công cụ tìm kiếm địa phương, Naver và Daum, với thị phần lần lượt là 77% và 10,8% so với chưa đầy 2% của Google, theo New York Times. Naver và Daum cũng giành chiến thắng trước Google không phải vì tiềm lực tài chính mà vì đã tạo nên sự khác biệt, sự khác biệt mang màu sắc tiếng Hàn.

Ở bên kia địa cầu, tại lãnh địa của Google, gã khổng lồ Microsoft có vẻ như cũng đã nhận ra được bài học đắt giá này và đã bắt đầu có những bước đi nhằm tạo ra sự khác biệt. Bing ngày nay nỗ lực mang lại sự thích thú cho người dùng Internet khi họ tìm kiếm nhờ một giao diện bắt mắt với những tấm hình background tuyệt đẹp thay đổi mỗi ngày. Giờ đây, với Bing, tìm kiếm thông tin không còn nhàm chán, đơn điệu như trên Google nữa. Bing cũng đã tạo được thành công đáng kể với thị phần ngày càng tăng lên.

Các công ty trên đây chỉ là một số quá ít các công ty đang có được thành công đáng kể trước công cuộc cạnh tranh với Google. Có vẻ như còn quá ít để dám chắc con quái vật Google sẽ có ngày bị lật đổ. Tuy nhiên, chúng ta hãy cứ chờ xem, với những cố gắng tạo ra sự khác biệt, liệu các công ty đối thủ có thể lật đổ được ngai vàng của Google trong thế giới tìm kiếm thông tin hay không.

Theo VnMedia